Szwedzki język jest barwny. Dla Polaków niektóre szwedzkie słówka mogą być dużym zaskoczeniem. Bo w języku szwedzkim mamy jedno słówko, które musimy na polski tłumaczyć całym zdaniem (lub kilkoma!)
Te szwedzkie słówka, które zostaną tu przedstawione, dają pewnego rodzaju komfort – zamiast strzępić język i prowadzić półgodzinny wywód – wystarczy powiedzieć jedno słowo i wszystko staje się jasne.
Gökotta
Słowo to oznacza czynność, która polega na obudzeniu się wczesnym rankiem, po to, by móc wyjść i usłyszeć pierwszy śpiew ptaków. Jest to dawna szwedzka tradycja porannego wychodzenia wiosną i latem na koncert kukułek. Często przy tej okazji robiło się piknik. Słyszeliście o tym zwyczaju? Czy gdzieś jeszcze się go praktykuje?
Pålägg
“Z czym możemy zrobić kanapki? Masz w lodówce ser lub szynkę? Masz może sałatę? WYCIĄGNIJ Z LODÓWKI WSZYSTKO, Z CZYM MOŻEMY ZJEŚĆ KANAPKI”. Pålägg lub smörgåspålägg to wszystko to, co możesz położyć sobie na chleb. Może to być ser, ogórek, dżem, Kalles Kaviar. Można też użyć określenia dokładniejszego – Köttpålägg (kött – mięso), co będzie oznaczać szynkę, salami, czy klopsy. I znów – zamiast dziesięciu różnych słów, mówimy jedno. W dużych sklepach rozglądajcie się za tym napisem.
Fika
Każdy, kto śledzi naszego bloga pomyśli “oojesssssuuu znowu fika”. A ja odpowiadam: nie tym razem. Lepiej przeczytać o tym tutaj.
Lagom
Nie za dużo, nie za mało – w sam raz. Poczytaj o więcej o lagom..
Mångata
To odbicie księżyca w tafli wody, które tworzy srebrzystą ścieżkę. Mån = księżyc, gata = droga/ulica.
Panta
To wkładanie do automatu pustych butelek i puszek, za które otrzymuje się kwit, który z kolei można wymienić na pieniądze. Att panta är miljösmart! Pantamera!

Vabba
Skrót od słów Vård Av Barn (VAB), czyli opieka nad dzieckiem. Oznacza to inną formę zwolnienia lekarskiego, za które rodzic dostaje pieniądze (jak za chorobowe, tyle, że chore jest dziecko). Często luty nazywany jest Vabruary przez to, że w tym właśnie miesiącu wiele dzieci choruje.
Mormor/farmor/morfar/farfar
Babcia/dziadek/babcia/dziadek. Widzicie różnicę? Po szwedzku możemy od razu określić z której strony jest to babcia/dziadek. Mormor – to mama mamy. Farmor – mama taty.
Mambo
Sambo, czyli samboförhållande lub samboende to sytuacja, w której para nie jest małżeństwem, a mieszka ze sobą (pięknie to się zwie – związkiem kohabitacyjnym). Natomiast mambo to mieszkanie… Z mamą 😉
Särbo
To z kolei przeciwieństwo sambo. Określa dwie osoby, które żyją w małżeństwie lub związku do małżeństwa podobnym (äktenskapsliknande förhållande) ale nie mieszkają razem.
Surströmmingspremiären
Tradycyjnie surströmming, o którym pisałam przy okazji Typiskt Svenskt, nie powinien być sprzedawany przed dniem swojej “premiery”, która przypada na trzeci czwartek sierpnia. Więc to nie tylko nietypowe słówko, którego nie da się przetłumaczyć na polski, ale też dość ciekawy, szwedzki zwyczaj. Przecież u nas nie ma premiery śledzika czy kabanosa.
Ale to nie koniec! Zajrzyj też do działu Język Szwedzki.
Poznaniacy mają swoją wersję pålägg: OBKŁAD 😉
Ha! Fantastyczne!! Muszę to w takim razie dodać do wpisu! Dziękuję!
Pålägg u Ślązaków to bajlaga! Ha! ? Pozdrawiam serdecznie!
I co na to Szwecjoblog? :>
Pozdrawiamy Dorkę! <3 Dzięki za komentarz.
no ale jest jeszcze zwyczajne regnar – czyli po polsku deszczy 😀
oraz cykla – rowerować
ale jak przetłumaczyć rida? tym bardziej, że podobnie brzmiący riddaren to wcale nie jeździec konny a rycerz 😀
Jest także duktig – słowo wytrych, którego znaczenie zmienia się w zależności od kontekstu
Świetne uwagi! Zatem dziś w Warszawie cały dzień deszczy 😀 Dzięki za komentarz <3
Logom nie pasuje do tej listy. To słowo jest przetłumaczalne na wiele języków w tym i polski. Polecam książkę Lagom finns bara i Sverige: och andra myter om språk av Mikael Parkvall
Dziękujemy bardzo za tą uwagę! Lagom znalazło się w naszym zestawieniu dlatego, że jego tłumaczenie na j. polski nie jest oczywiste, nie da się go opisać jednym słowem. Wytłumaczyć zjawisko – owszem. Chyba, że jesteśmy w błędzie. Jak może brzmieć lagom po polsku?
Np. słowo “akurat” odpowiada słowu lagom. Zobacz też http://www.hotpot.se/lagom-svenska.htm
Faktycznie! Akurat jest tutaj akuratnym tłumaczeniem! Dziękuję bardzo za ten komentarz!
Zapraszam cię do naszej grupy https://www.facebook.com/groups/1146690615355326/
i klasy quizlet https://quizlet.com/join/8HfgDswxx
Chcialam tylko napisac ze ten zwyczaj sluchania kukulek to gökotta…☺
To jest BARDZO na temat i dzięki wielkie za czujność. Nie wiem, dlaczego w tekście pojawiło się “ö”. Już poprawiam! Pozdrowienia ☺️
Bylo gokötta a teraz jest gokotta a ma byc gökotta ☺ ☺ od “gök” – kukulka i “otta” – co okresla ten czas kiedy noc przechodzi w dzien….
Mój polski słownik próbuje być mądrzejszy ??? teraz sprawdzę cztery razy! Dziękuję raz jeszcze!!
są jeszcze takie fajne słówka: cykla – jeździć na rowerze, ridda – jeździć konno, regna a właściwie regnar czyli pada deszcz. oraz moje ulubione: duktig, które w zależności od kontekstu może oznaczać i kogoś zdolnego i kogoś grzecznego i kogoś kto w danym zagadnieniu ma dużą wiedzę…